Heracles Almelo is een club met een roemrijke historie. Toch lijkt in al deze jaren het kampioenschap voor de club niet vanzelfsprekend. In de ruim 121-jarige geschiedenis van de club mocht zij vijf keer de titel dragen. Twee keer werd de club landskampioen, waarna er nog drie titels in de Keuken Kampioen Divisie volgden. Eén van de landstitels viel in 1941, een bijzonder jaar waarin terreinknecht (Groundsman) Theo Liedenbaum door omstandigheden van de oorlog de trainingen regelde.

Dreiging van de oorlog
Na de neutraliteit van Nederland in de Eerste Wereldoorlog, was de Nederlandse bevolking van de veronderstelling dat ook bij een nieuwe oorlog de storm langs hen heen zou razen. Ondanks de ongedwongen houding van het volk werd in augustus 1939 uit voorzorg algemene mobilisatie uitgeroepen. Dit had als gevolg dat veel jonge voetballers tussen de 20 en 35 jaar werden opgeroepen voor het leger. In eerste instantie betekende dit dat de wedstrijden van 3 en 10 september uitgesteld werden. Echter bleef het niet alleen bij mobilisatie. Op 1 september 1940 viel het Duitse leger Polen binnen, waarna Groot-Brittannië en Frankrijk officieel de oorlog aan Duitsland verklaarden.

Voetbal in oorlogstijden
Om te voorkomen dat Britse toepen de Nederlandse grond zouden gebruiken om vanuit daar de Duitse legers aan te vallen, vielen de Duitsers op 10 mei 1940 ook Nederland binnen. Deze ontwikkeling had ook invloed op het Nederlands voetbal. De KNVB besloot over te gaan op noodcompetities, dat al een keer eerder was ingezet in de Eerste Wereldoorlog. Dit betekende dat clubs van verschillende niveaus bij elkaar ingedeeld werden. Voetbal op het hoogste niveau ging daarentegen wel gewoon door.

Vanaf het seizoen 1940/1941 werden er weer normale competities gespeeld. Met als voorwaarde dat de KNVB de enige voetbalbond in Nederland mocht zijn. Clubs van andere bonden moesten zich aansluiten bij de KNVB of bij de regionale onderbonden.

Antisemitisme in de voetballerij
Tijdens de Duitse bezetting ging lieten de Duitsers merken dat het dagelijks leven gewoon door kon gaan. Voetbal stopte niet, sterker nog, het voetbal werd alleen maar populairder. Het aantal supporters bij de wedstrijden verdubbelde, maar het antisemitisme op de tribune groeide mee. In 1941 werd het voor Joden zelfs verboden om lid te zijn van een voetbalvereniging.

Ook bij Heracles Almelo liep de Duitse bezetting niet zonder gevolgen. In mei 1940 werd de Schotse coach Tom Jennings in zijn kosthuis in de Hofkampstraat opgepakt en naar een concentratiekamp in Münster gestuurd. Elke maand stuurt bestuurslid Theo Hinnen de Schot een voedselpakket op. Na de deportatie van Tom Jennings moesten de trainingen over worden genomen. Het bestuur van Heracles Almelo besloot collectief terreinknecht en materiaalman Theo Liedenbaum aan te stellen als de nieuwe hoofdcoach. De trainingen zelf werden geleid door aanvoerder Henk Koldewijn.

Heracles winnaar van het Oosten
Het seizoen van 1940/1941, onder leiding van Theo Liedenbaum, zou één van de meest memorabele seizoenen in de geschiedenis van Heracles Almelo worden. Het Nederlands voetbal was in 1940 onder verdeeld in verschillende districten: West Ⅰ, West Ⅱ, Oost, Noord en Zuid. In de regionale competities werd er gestreden voor het kampioenschap. De kampioenen van elk district namen het uiteindelijk tegen elkaar op in een landelijke competitie. Hieruit volgde het landskampioenschap.

In de regionale competitie van 1940 was het snel duidelijk dat de titel van district Oost naar NEC of Heracles zou gaan. Het eerste duel tussen de twee eindigde onbeslist, maar erg vreedzaam verliep de strijd niet. Nijmeegse supporters stormden na de wedstrijd het veld op en deelden klappen uit aan de Almeloërs. Na de winterstop werd de competitie in februari 1941 hervat. Heracles stond met 28 punten bovenaan met NEC als runner-up, slechts twee punten minder. Op 6 april 1941 stond de belangrijke kampioenswedstrijd op het programma. Na een gelijk opgaande eerste helft nam in de tweede helft Heracles de overhand. Jaarsma schreef een hattrick op zijn naam en ook Veldhuis en Krabshuis wisten het net te vinden.

Kampioenscompetitie
Heracles was de regionale winnaar, wat betekende dat er nu gestreden moest worden om het landskampioenschap. Het beloofde een seizoen met vele hoogtepunten. Een 3-0 overwinning op ADO en 1-5 overwinning op PSV onthulde de ware kwaliteiten van Heracles. Aan de succesreeks kwam een einde toen de Hagenaren in Zuiderpark aan het langste eind trokken. Echter pakte Quick met Pinskeren twee keer achter elkaar geen punten, waardoor Heracles met nog twee wedstrijden op het programma de koploper was. PSV stond daar vlak onder met drie punten minder.

In de wedstrijd tegen VSV in Velsen kon Heracles er met het kampioenschap vandoor gaan. De vraag was of die wil er ook was, of dat het kampioenschap liever in eigen huis gevierd werd. Op deze vraag gaven de Almeloërs antwoord door 2-2 gelijk te spelen. PSV ging met drie punten naar huis en dus kwam het kampioenschap aan op de laatste wedstrijd van het seizoen.

Het landskampioenschap wordt gevierd met een receptie in schouwburg ’t Gronendal. Voorste rij v.l.n.r. Jan Schuitemaker, Jan Nijboer, Bernard Tijhof, Steven Coldeweij, vice-voorzitter NVB, Jo Hinnen, Kieftenbelt, Ko Post en Bernard Smit. Middelste rij v.l.n.r. Broer Krabshuis, Freek Jaarsma, Broer Dirckinck, Frens van der Veen, Geert Entjes, Ab Dekkers, Henk Koldewijn en Arie Wanningen. Achterste rij v.l.n.r. Frits Dekkers, Theo Liedenbaum, Tinus Lassche en Johan Veldhuis.

Overwinning op PSV
Op zondag 22 juni 1941 was het zo ver. De titelstrijd werd in hoog tempo geopend door PSV. Na een halve klokslag maakten de Eindhovenaren de openingstreffer. Vijf minuten vóór rust zorgde Heracles weer voor evenwicht in de wedstrijd. Na rust kwamen de zwart-witters met hernieuwde kracht terug. Veldhuis was degene die na een kwartier met een fraaie kopbal uit een hoekschop scoorde. Het gejuich was nog niet afgelopen of hij vuurde de bal met een strakke omhaal weer het net in. Heracles was onoverwinnelijk en Krabhuis en Jaarsma zorgden er uiteindelijk voor dat de wedstrijd eindigde in een ruime 6-1 overwinning.

Een gevoel van euforie ontfermde zich over het publiek en team maakte in koetsen een zegetocht door de stad. Het was de tweede keer dat de club uit het Oosten kampioen was geworden van Nederland.

Het kampioenschap werd uitgebreid gevierd in schouwburg ’t Groenendal. Door de Duitse bezetter moest de gelegenheid om elf uur zijn deuren sluiten, vandaar dat het feest al vroeg in de middag begon. Ondanks het enorm succesvolle jaar onder leiding van Theo Liedenbaum zal het kampioenschap in oorlogstijden altijd gedempt blijven.

De eindstand van de kampioenscompetitie