LONGREAD | Business is gunnen: “Dit netwerk zorgt voor korte lijntjes”

Zélf de technische medewerkers opleiden die Twente in de toekomst nodig heeft. Die gezamenlijke missie onderschrijft ook hightech bedrijf Benchmark Electronics uit Almelo. Herman Bartelink is namens het bedrijf al vanaf het eerste begin betrokken bij het innovatie-initiatief waar regionale techbedrijven, gemeenten en Twentse onderwijsinstellingen samen werken aan het aantrekken en behouden van talent in deze regio. Destijds als directeur van de vestiging Almelo, nu is hij Vice President Operations Europe.

Het innovatie-initiatief bestaat sinds 2018. Hoe is deze club destijds ontstaan?

“Het contact met andere techbedrijven in Almelo was er natuurlijk altijd al. Tijdens een overleg met Sander Verschoor (VDL ETG Almelo) en Leon Lagendijk (ETC Nederland) ontstond het idee. We merken dat het steeds moeilijker wordt om technisch opgeleid personeel te vinden, terwijl onze bedrijven juist groeien. Het was tijd voor actie. Rob Toussaint geloofde ook volledig in het concept en gaf namens Heracles Almelo commitment. We zeiden: we bouwen die box en starten gewoon. Als het werkt, komen er vanzelf meer bedrijven bij. We zijn toen midden in het voetbalseizoen gestart met dit platform.”

Er zijn nu bijna dertig bedrijven, gemeenten en onderwijsinstellingen betrokken bij het innovatie-initiatief. Hoe verklaar je dat succes?

“Nou, je moet niet denken ik word lid van het innovatie-initiatief en volgend jaar zijn al mijn problemen opgelost. Zeker niet. De initiatieven en samenwerkingen die hier nu ontstaan richten zich juist meer op de toekomst. Maar tegelijk zorgt dit netwerk ervoor dat de lijntjes korter worden en dat levert ook direct voordelen op. Neem bijvoorbeeld onze parkeerplaats. Wij konden niet uitbreiden, maar de gemeente heeft hiernaast een groot parkeerterrein ingericht waarvoor wij nu huur betalen. Top geregeld. Doordat we elkaar nu vaker treffen, merk je dat de samenwerking soepeler verloopt. Business is gunnen. Natuurlijk moet de prijs goed zijn, maar als je elkaar beter kent kun je makkelijker onderhandelen. Zo van help jij mij nu, dan help ik jou straks. Zelf hebben we bijvoorbeeld meer dan een jaar cleanrooms bij ETC gebruikt, omdat we die toen op onze eigen vestiging tekort kwamen.”

“Maar ook voor de verdere toekomst worden nu al mooie initiatieven opgezet. De Triple T High Tech Academy is daar een voorbeeld van. Geweldig! Ook vanuit Benchmark doen er BBL’ers mee aan het aanvullende onderwijsprogramma. Ik vind het erg goed dat we zo meer initiatief nemen om het onderwijs beter te laten aansluiten op wat er in onze bedrijven nodig is. Natuurlijk bepalen wij niet de inhoud van een opleiding, maar we krijgen er wel een stem in. Ik denk dat je daardoor vakopleidingen krijgt die veel beter aansluiten op het bedrijfsleven en die sneller kunnen meegaan met (technische) ontwikkelingen. Maar de bedrijven hebben daarmee ook wel een verantwoordelijkheid. We hebben er wel een handje van om te klagen en te wijzen. Dat kan dan niet meer.”

Benchmark zorgde ervoor dat de High Tech Academy vorig jaar al landelijk in het nieuws kwam, toen een mega order voor een coronatester voor een acuut tekort van mbo’ers zorgde. Hoe kwam dat zo?

“Ja, dat is wel een mooi verhaal. Al voordat de pandemie begon waren wij hier in opdracht van een Britse wetenschapper, bezig met de ontwikkeling van een mini-laboratorium ter grootte van een schoenendoos. De uitvinding was oorspronkelijk bedoeld om op basis van DNA snel het meest optimale voedingspatroon voor een patiënt te bepalen, maar de technologie bleek ook te werken bij het detecteren van COVID-19. Destijds duurde het nog drie of vier dagen voordat de testuitslag bekend was omdat er veel tijd verloren ging met het transport naar een laboratorium. Deze COVID-tester kon op locatie al binnen een uur uitsluitsel geven. De opdrachtgever kon de medische testroute versneld uitzetten en plaatste in september een mega-order om de ‘labs-on-a-chip’ te bouwen. Wij hebben toen de regionale media opgezocht met dit baanbrekende positieve corona-nieuws. Direct daarna belde ook Eén Vandaag. Ik vertelde dat we voor de productie mbo’ers nodig hadden. Het was toen toevallig de ‘dag van het mbo’ en daar wilde de journalist op inhaken. Toen hem daarop vertelde over de High Tech Academy zei hij: ik ben over een uur bij je. Het is uiteindelijk een mooi item geworden waarin ook burgemeester Gerritsen en Yvonne Bijenhof van het ROC, aan het woord komen.”

En heeft die samenwerking ook de juiste mensen opgeleverd?

“Jazeker, er moesten duizend hightech ‘schoenendozen’ per maand gemaakt worden en daar hadden we een flink paar extra handen voor nodig. Om die te vinden hebben we toen samengewerkt met het ROC van Twente. Uiteindelijk hebben we zeker veertig mensen aangenomen die in die lijn zijn gaan werken, deels via een BBL-traject. Daarbij heeft het ervoor gezorgd dat Benchmark Electronics meer zichtbaar is geworden. Ons bedrijf is relatief onbekend in tegenstelling tot veel van onze klanten zoals ASML, Thales en Airbus. Veel Almeloërs weten niet dat wij alleen voor de absolute top uit de sectoren medical, industrial, defence en aerospace werken. Dat mag best veranderen. Ik kan het ze overigens ook niet kwalijk nemen, want ik herinner me dat in een verder verleden zelfs de toenmalige burgemeester niet eens wist dat Benchmark tot de vijf grootste werkgevers van Almelo behoorde. Dat lag ook aan ons -niet echt outgoing- en de aan onze producten waar uiteindelijk niet onze naam op staat. Als onderdeel van een groot Amerikaans concern is het voor ons lastig om ons hier te profileren. Vanuit Amerika willen ze dat centraal regelen, terwijl we hier te maken hebben met een regionale cultuur. We krijgen er wel wat ruimte in, maar dat vind je op onze website en social media nog niet terug.”

Hoe zorg je er dan voor dat je voor potentiële collega’s een aantrekkelijke werkgever bent?

“Daar speelt de renovatie die op dit moment bij ons gaande is, een grote rol. Ons gebouw hier paste vooral aan de buitenkant totaal niet meer bij wat we hier binnen doen. Ik wilde dat al heel lang veranderen, maar dat kostte nogal wat moeite. We zijn een beursgenoteerd bedrijf dus alleen de waarde van vandaag telt. Het eerste nieuwbouwplan werd op een slechte dag door de CEO in Amerika totaal afgeschoten. Maar als we nu niet uitbreiden, hebben we geen ruimte meer om nieuwe orders aan te nemen. Na acht jaar zijn we daarom nu eindelijk gestart met een complete renovatie en uitbreiding van onze locatie. Onze productieomgeving binnen is al hypermodern, nu krijgen we ook aan de buitenkant de uitstraling die daarbij past. Want als je jong talent wilt aantrekken moet je ook een aantrekkelijke werkomgeving bieden. Onze Amerikaanse oorsprong helpt daar overigens ook wel bij. We zijn daardoor verder geïnternationaliseerd en dat spreekt jongeren aan. Tegelijk is de sfeer hier in Almelo echt heel nuchter en informeel. Dat moet ook, want de meeste sollicitanten komen toch nog steeds hier uit de regio.”

Hoe matcht de cultuur van een beursgenoteerd Amerikaans bedrijf met de nuchtere Twentse mentaliteit?

“Ik ben zelf honderd procent Tukker, geboren en getogen in Denekamp en ik denk juist dat de Twentse mentaliteit je ver kan brengen. Ook over de landsgrenzen heen. Als je maar doet wat je leuk vindt. Dan maakt een Twents accent zoals dat van mij niets uit. Zo probeer ik ook mensen aan te nemen en om me heen te verzamelen. Natuurlijk knettert het ook wel eens. In mijn rol kom ik vaak in hiërarchische settings waar er één persoon aan het woord is en de rest maar ‘ja’ knikt. Daar kan ik niet tegen. Gelukkig is Benchmark een vrij platte organisatie en mag er best wel wat gezegd mag worden. Dus laat ik ook van me horen als mij iets niet zint. Herman is wel de meest vocale in het gezelschap, hoor ik dan achteraf. Maar ik zou mijn functie niet waard zijn als ik het niet deed. Dan kun je me net zo goed vervangen door een robot.”

Je bent nu geen directeur meer van Benchmark Electronics Nederland, maar verantwoordelijk voor de complete Europese tak van het bedrijf. Hoe ben je naar deze functie gegroeid?

“Om te beginnen ben ik helemaal niet technisch. Dat denken mensen vaak, maar ik heb een financiële achtergrond. Ik kwam hier nadat ik eerst ruim tien jaar ervaring had opgedaan bij een accountantskantoor en in de detachering. Inmiddels werk ik al achttien jaar voor Benchmark. Dat had ik destijds echt nooit verwacht, omdat ik me nogal snel verveel. Daarbij vond ik het eerste half jaar hier echt verschrikkelijk. Gelukkig kreeg ik de ruimte om me verder te ontwikkelen en binnen een jaar was ik al hoofd van de afdeling. Daarna was ik als controller verantwoordelijk voor de financiën en de rapportages van zowel de ontwikkelingsafdeling en de productie hier. Ik was daardoor vaak al betrokken bij alle besluitvorming. Na negen jaar kreeg ik alle verantwoordelijkheid en werd ik de General Manager in Almelo. Sinds drie jaar werd mijn werkterrein verbreed naar Europa. Eerst naast mijn functie als directeur Nederland, maar vorig jaar zijn die taken overgenomen door een nieuwe directeur. Mijn werk ligt nu meer in het managen van escalaties en het bepalen van strategieën en focust zich veel minder op het operationele. Daar had ik voorheen veel minder tijd voor.”

Over strategie gesproken; hoe zie jij de toekomst voor het innovatie-initiatief?

“Ik denk dat we nog maar een fractie gebruiken van de kracht die in dit platform zit. De resultaten zijn al geweldig. We krijgen zelfs al bewondering vanuit Eindhoven waar ze met hun Brainport toch al jaren onderweg zijn. Samenwerkingen lopen goed en initiatieven komen sneller van de grond. Als je ziet welke grote partijen zich nu al hebben aangesloten, dat is echt ongelofelijk. Ook worden direct de juiste mensen van die partijen betrokken. Dat belooft veel. Toch weet ik zeker dat er nog meer in zit als we nog verder intensiveren. We zoeken elkaar nog te weinig op als het gaat om mensen aantrekken van buiten de regio. Door als front op te trekken kunnen we nog sterker onze kracht laten gelden. Om dat goed te leiden is een innovatiemanager zoals Ivar Hageman onmisbaar. Mensen die alle ontwikkelingen en belangen overzien en vrij zijn om processen daarin te begeleiden. Zo houden we de voortgang erin.”

Wat kan Benchmark Electronics daarin bijdragen?

“Natuurlijk zijn er nu al ontwikkelingsprojecten waarin we met de UT samenwerken en het onderzoek financieren. Maar we zouden best vaker een ontwikkelingsvraag bij hen kunnen neerleggen. Het is ook wel een beetje Twents eigen om eerst te kijken of we het zelf kunnen. Wat dat betreft fungeert Heracles Almelo wel als een voorbeeld. Zij weten dat je als kleine speler geen Ajax moet willen zijn. Zij zien die positie niet als zwakte, maar zetten het in als kracht. Dat vind ik mooi. Samenwerken is dan het sleutelwoord.”

En tot slot: wat is jouw relatie met voetbal en Heracles Almelo?

“Eerlijk is eerlijk, de relatie met Heracles bestaat alleen vanwege mijn werk bij Benchmark. Ik heb vroeger in Denekamp wel gevoetbald. Ook best fanatiek, maar daar bleef het bij. Ik vind Heracles wel een hele leuke en gezellig club. En zelfs mijn vrienden en zoon, allemaal Twente-supporters, gaan regelmatig met me mee. Ik kom er graag en gun ze het succes.”